Leren
loslaten
Iets
dat je graag ziet, loslaten. Al heel vroeg in hun leventje worden kinderen
daarop getraind, om het later ook te kunnen, als ze volwassen zijn. Groeien
lijkt er wel in te bestaan het veilige achter te laten. Een eerste symboolmoment
is de dag waarop kleuters hun speentje voorgoed afgeven. Daar worden door
de volwassenen allerlei trucjes voor bedacht. Maar hoe lang blijft zo'n
kind nog aan zijn speentje denken? Waar gaat dat speentje naartoe? Mylo
Freeman liet haar inspiratie hierover de vrije loop. "Op een dag ligt er
op de boerderij zomaar een speentje. En naast het speentje ligt er een
briefje: 'Dit is het allerlekkerste speentje van de wereld,' staat erop.
'Jammer dat ik er nu te groot voor ben. Wie wil hem hebben?' " Alle dieren
vinden op hun beurt een manier om met dit gekke voorwerp om te gaan. De
muis denkt dat het een skippybal is, maar hij stuitert niet. Konijn gebruikt
het speentje als oorophouder. Voor de kip is het een ei, voor poes een
blitse armband. Het snipverkouden paard steekt het als snotstopper in zijn
neusgat. Maar varken weet wel hoe het moet: zij geeft het speentje aan
haar biggetje dertien, dat altijd moet wachten tot een van haar twaalf
tepels vrij komt. Biggetje dertien is dan ook een tevreden speenvarkentje.
Geen kind zal daaraan twijfelen. Speentje! is een origineel boek
voor jonge kleuters, die deze fase allemaal door moeten. De boerderijdieren
zijn in felle vrolijke kleuren op papier gezet. Zij lopen met elkaar mee
tot aan het eind van het verhaal, dat uitgewandeld wordt door een kleine
roze big met een verrukkelijke speen.
Toet en Snuitje ('Toot & Puddle') zijn twee al even schattige varkentjes.
Zij wonen samen in Houtekeet. Snuitje vindt het thuis gezellig, maar Toet
wil meer. Hij is dol op reizen en besluit op wereldreis te gaan, de warmte
tegemoet. Snuitje blijft thuis. Laat Toet maar exotische kaartjes schrijven,
hij amuseert zich best. terwijl zijn vriend tussen de nijlpaarden ligt
in een Afrikaanse rivier, geeft Snuitje een schaatsshow op de Groenewoudvijver.
Toet mag dan snorkelen voor de Solomon-eilanden, voor Snuitje wordt de
lente pas echt gevierd in een modderbad in Houtekeet. India, Spanje,
de Alpen, Parijs... de vriendjes blijven aan elkaar denken. Ze missen elkaar
maar doen elk hun eigen ding. En dan is het tijd voor Toet om naar huis
te gaan.
Toet
gaat op reis is het tweede boek over de hechte vriendschap tussen twee
grappige varkentjes. Een vriendschap die vanzelfsprekend is en dus wel
wat kan doorstaan. De gemoedstoestand van de twee (genot en gemis) is in
de waterverfillustraties van de Britse auteur Holly Hobbie heel goed weergegeven.
Ook de tekstjes zitten vol humor. Links staat telkens bij een avontuurlijke
het kaartje dat Snuitje krijgt van Toet, en rechts het bewijs dat ook Snuitje
de wereldreis niet aan zijn hartje laat komen. Een leuk boek voor de achterblijvers
in juli en augustus.
Ook als ze samen reizen, kunnen vrienden elkaar kwijtraken. En terugvinden.
Dat blijkt uit het nieuwste boek van Godeliva Uleners voor prille lezers,
Opa
Vis en de vis. Opa Vis is een wijs man. Het lijkt wel of hij zijn wijsheid
haalt uit een bruine zak die aan zijn voeten staat, en waar hij geregeld
zijn kop in steekt om met iemand te praten. San zit naast de oude man op
de trein, met een al even bruine zak waar een rode kool in zit voor haar
oma. San is heel nieuwsgierig, maar opa Vis wil niet verklappen wat er
in zijn zak zit: "Dat zeg ik niet, zegt de opa, want dan lach je mij uit.
Hij legt zijn hand op de zak, als een dak op een huis." Na een kort intermezzo,
waarin opa Vis het op een heel mooie manier opneemt voor een kleine jongen
met een kwade moeder ("Jij bent niet stom. Jij deed iets stoms, maar daarom
ben je nog niet stom. Dat is een groot verschil, knoop dat maar goed in
je oren" en "Ik praat niet met u, ik praat met uw zoon.") haast opa Vis
zich de trein uit. Met de verkeerde zak. De oma van San, die aan zee woont,
is heel blij met haar geschenk. Het blijkt een glazen kom met een vis te
zijn. Alleen San weet dat dit de vriend is van Opa Vis, en ze voelt er
zich niet lekker mee. Het toeval en de televisie helpen een handje, en
Sans oma en opa Vis maken samen het mooiste gebaar dat een vis zich bij
de zee maar wensen kan.
Godeliva
Uleners is niet aan haar proefstuk inzake het vatten van gevoelens voor
kleinere kinderen. Ook hier slaagt ze erin vriendschap, medevoelen en gemis
in heel eenvoudige taal en met sprekende beelden weer te geven. De prentjes
van Ann Candaele versterken op een originele manier het naar buiten halen
van de innerlijke gevoelens. Het is duidelijk dat de illustratrice zich
op een ondersteunende manier in de filosofie van de tekst heeft verdiept.
Zo gaat opa Vis bijvoorbeeld steeds meer op zijn vis gelijken en worden
de liefdevolle gedachten van het meisje voor haar oma gevisualiseerd in
een uitbundige kleurige prent.
Heel wat anders van sfeer en vormgeving is het reuzegrote prentenboek Wat
doet de maan 's nachts? van Anne Herbauts. De stijl van deze Franstalige
kunstenares doet erg denken aan die van Kveta Pacovska. Zij gebruikt een
gemengde techniek waarbij ze verft, stempelt, krabbelt en wrijft. Het resultaat
is een serie vaak mysterieuze maar ook aandoenlijke schilderingen. Hier
is het de tekst die ondersteunt. De maan is een meisje met een grote zwarte
kat. Overdag slaapt ze, maar zodra ze wakker wordt, begint ze miljoenen
sterren voor de melkweg te tekenen. Ze verjaagt de mist, brengt stilte
en sluit luiken en gordijnen. Ze zaait dromen en sluit de nachtmerries
op. Ze omhult de nacht met geheimen en begiet de grond met dauw, als verrassing
bij het opstaan. En na elke nacht komt weer een dag, en weer een nacht,
en weer...
Kathy
Lindekens
Holly
Hobbie
Toet
gaat op reis
Gottmer, Haarlem, 32 p., 490 fr.
vanaf 5 jaar.
Godeliva
Uleners
Ann
Candaele (illustraties)
Opa
Vis en de vis
Bakermat, Mechelen, 33 p., 255 fr.
vanaf 6 jaar.
Mylo
Freeman
Speentje!
Gottmer, Haarlem, 32 p., 450 fr.
vanaf 3 jaar.
Anne
Herbauts
Wat
doet de maan 's nachts?
Casterman, 24 p., 550 fr.
Copyright
©
7 juni 2000.