Zolang de veerpont vaart

Het zal wel ongebruikelijk zijn een recensie te beginnen met de slotzin van het boek, maar die moet me van het hart. "En omdat hij die pijn voelde, wist hij dat hij leefde." Nou, die zin maait in één klap het hele boek neer. Het is nou net een lekker leesbaar, zelfs spannend verhaal, en niks prekerig.
   Maar dit klinkt echt als zo uit de christelijke moraal gevloeid. Bah, pijn hebben om te weten dat je leeft. Onzin. Vertel dat maar eens aan een kankerpatiënt die ligt te verrekken van de pijn. Persoonlijk voel ik veel scherper dat ik leef als ik heel erg blij ben, als ik wel kan juichen om iets..
   Nou, dit boek is niet om te juichen, maar het is wel goed. er zit spanning in, en een mooie, beheerste opbouw van het verhaal. Wat er niet in zit, is humor, en dat had wel gemogen bij zoveel leed.
   Weinig blijft de 15-jarige hoofdpersoon Carl Matt bespaard. Zijn moeder is ervandoor, zijn oudste zus is ook aan de haal gegaan, niet nadat ze eerst zijn rugzak en die van z'n 11-jarige broer Harley met kleren volgepropt heeft. Carl heeft terecht het donkerbruine vermoeden dat ze niet zomaar voor een vakantie naar tante Beryl gestuurd worden. Zus verdwijnt, en laat gewoon niets meer van zich horen.
   Tante Beryl, een zus van mama, zit dus met twee tieners opgescheept, en laat gauw merken dat haar dat niet bevalt. Zelf is ze kinderloos en nogal verslingerd aan haar vriend Bruce en aan het gezamenlijke cafébezoek. Bovendien heeft ze weinig huiselijke neigingen en al helemaal geen bemoederneigingen. Eigenlijk is ze een soort akelige stiefmoeder, die er niet voor terugdeinst haar persoonlijke frustraties op die twee jongens af te reageren. Ze zorgt alleen voor hen omdat ze maandelijks de kinderbijslag van hun moeder opstrijkt.
   Nu is Harley, de jongste, wel een beetje een probleemkind. Hij spijbelt, haalt kattenkwaad en erger uit, en hij jat. Grote broer Carl ziet zich algauw genoodzaakt om van school af te gaan omdat hij baantjes moet doen om Beryl zoet te houden, en ook eigenlijk op broertje Harley moet passen. Dat van school af gaan valt hem niet zwaar. James Moloney

Hij had er al mot met stoere jongens, die via hun ouders vernemen dat Carl een van de Matts is, een familie met een luchtje aan. Grootvader Matt heeft ooit onoorbare dingen gedaan, en zijn vrouw is destijds gestorven van verdriet. Carl lijdt onder dat foute imago, vooral ook omdat zijn moeder dat bevestigt: ze is al vaker weggelopen, ze doet dat eigenlijk regelmatig. Haar 'vakantietjes' noemen de kinderen Matt dat. Maar die vakantietje blijft wel lang duren, en meer en meer tobt Matt over het waarom van zijn moeder vlucht. En of ze ooit terug zal komen.
   Een baantje zoeken is intussen makkelijker gezegd dan gedaan. Ook al door de kwalijke reputatie van de Matts. Ten slotte krijgt hij er een op de veerpont van Skip, die dat veeleer laatdunkend toelaat dan enthousiast begroet. Maar Carl weet zich er vrij gauw onmisbaar te maken, omdat hij op het slimme idee komt elke auto die de pont op rijdt onderaan schoon te spuiten. Een gratis service dus, die deze pont aantrekkelijker maakt dan de concurrerende. Met de dochter van Skip leert hij ook een aardige, leuke meid kennen, die zijn angstige hart wat ontdooit. Met haar kan hij ook eindelijk praten over zijn moeder. En samen met haar kan hij ook al eens lachen en genieten.
   Dat moet ook, want hij krijgt nog heel wat wat te verhapstukken. Op een kwaaie dag verdrinkt Harley zowat en er komt een gevaarlijke reddingsoperatie aan te pas. Niet lang daarna dreigt de veerpont het finaal te moeten afleggen tegen de concurrent. Carls wereldje dreigt in elkaar te storten. De redding zal uit onverwachte hoek komen. Maar of hij zijn moeder ooit terugziet?
   Dit boek is vertaald door Bea de Koster, zelf jeugdschrijfster. Het is het derde dat ze vertaalt. Ze heeft dat weer knap gedaan. Maar ik heb een paar kanttekeningen. Voor alles vind ik dat je de perfectie moet nastreven als je jeugdboeken vertaalt, meer nog dan bij volwassenenboeken. Dit wordt gelezen door jonge mensen die hun taal nog aan het vormen zijn. Je hebt dus de plicht ze verzorgd materiaal mee te geven. Hier heb ik een paar lelijke dingen - best, het blijven details - aangetroffen. Als het hevig regent, heet dat hier vaak 'stroelen'. In mijn kindertijd leerde ik dat woord voor plassen. Dat is het ook nog steeds. Ik hoop dat de regen schoner is in Australië. Voor het overig 'bijt' de wind me iets te vaak in ieders gezicht. Het is een mooi beeld, maar je moet er niet te kwistig mee omspringen. Voor de rest niets dan lof.
   Een veerpont is een mooi ding als het vaart.

Aimée de Jaeger

James Moloney
De veerpont
Vertaald door Bea de Koster
Houtekiet/Fontein, Antwerpen, 207 p., 595 fr.