Kunst voor in de schoen

Balotje op ballet

  Alweer een nieuwe aflevering in de ongeëvenaarde Balotje-reeks van Yvonne Jagtenberg. We waren nog maar net bekomen van deel 6, het heerlijke Balotje en het tasje van oma. Dit keer heeft Balotje haar zinnen gezet op ballet. Op de eerste tekening zie je haar gelukzalig meedansen met een duet op de televisie. De woonkamer baadt helemaal in warm geel, en ook het gazon is zonovergoten: een straffer beeld om Balotjes extase weer te geven, is nauwelijks denkbaar. Maar in de balletles lopen de dingen niet echt zoals verwacht. Pas als een jongetje de klas komt vervoegen, en Balotje eindelijk in tutu (!) met hem mag dansen op muziek, straalt ze weer van het dansplezier.

   Schitterend hoe simpel en kernachtig Jagtenberg alweer aansluiting vindt bij de beleving van een kind. Dansen is voor Balotje een vorm van dromen, van zichzelf uiten en haar gevoelens de vrije loop laten. Wanneer het klassiek ballet, met zijn rigide regels en techniek, haar in een keurslijf wil stoppen, gaat Balotje stil rebelleren. Jagtenberg geeft dat weer met veel gevoel voor humor: terwijl de hele klas braaf doet wat van ze gevraagd wordt, staat haar protagoniste er verloren bij. Met een uiterst subtiele en net daardoor meesterlijke gezichtsexpressie! Erg knap dat Jagtenberg de kritiek op ballet toch ook weet te overstijgen: zowel vooraan als achteraan staat Balotje op de schutbladen in de verschillende basisposities afgebeeld, zodat kleuters het zelf kunnen uitproberen.

En?

   Van eenzelfde aanstekelijke en ontroerende eenvoud is dit boekje van Kitty Crowther. Onze landgenote werd afgelopen maart nog bekroond met de prestigieuze internationale Astrid Lindgren Memorial Award, en met deze parel bewijst ze andermaal dat die hoge onderscheiding goed terechtkwam. Crowther zet de wereld lekker op zijn kop: terwijl we meestal lezen of horen over kinderen die gespannen uitkijken naar speelgoed, zeker in deze tijden van gulle heiligen, toont zij net het brandende verlangen van knuffels naar hun eigenaar. Met een absoluut minimum aan woorden maar een maximum aan expressie, die vooral spreekt uit de ogen en de houdingen van de knuffels, weet ze de spanning op te bouwen. In de speelkamer, waar telkens een nieuwe knuffel zich bij de anderen voegt, wijzen de almaar langer wordende schaduwen ook op het verloop van de tijd. Een magistraal idee, want van dat schaduwgebruik gaat er stilaan iets dreigends uit: zou hij/zij nog wel komen? Als de peuter dan eindelijk breed glimlachend binnenkomt, valt er door de open deur een grote lichtbundel binnen, en staat er intussen een maansikkel aan de hemel te blinken. Met dit soort details slaagt Crowther erin om een doodeenvoudig gegeven gelaagd, spannend en bij wijlen zelfs magisch te maken. De tekeningen in kleurpotlood ogen bovendien heel naïef en authentiek. Soms lijken ze door een opgegroeid kind getekend (Kitty?), alsof het zich dromerig herinnert hoe het vroeger was. Ronduit verrukkelijk!

Meneer René

  Tweemaal Timmers! In Meneer René brengt hij een hommage aan de schilder René Magritte, en aan kunst in het algemeen. Het boek opent met een van Magrittes meest befaamde doeken: Ceci n’est pas une pomme, waarmee meteen de aftrap wordt gegeven voor een leuk spel tussen de werkelijkheid en de afgebeelde realiteit. Meneer René is hier een schilderende hond die helaas niet veel van zijn werk verkocht krijgt. Dankzij de tovertruck van een deftig heertje, dat verdacht veel op Magritte zelf lijkt, kan hij op een schone dag al zijn doeken effectief tot leven te brengen. Zo wordt meneer René als vanzelf rijk, lijkt hij alles te hebben wat zijn hart verlangt. Tot er zich een onverwachte vraag aandient... Een origineel, pretentieloos verhaal en een tekenstijl die getuigt van veel metier en verbeelding maken deze Meneer René tot een charmant en rijk werkstuk. Ook knap hoe Timmers voor de aandachtige kijker met enkele nevenpersonages een tweede geestige verhaallijn weet te creëren.

   Bij uitgeverij Clavis verscheen van hem ook Groen, op een tekst van Mark Sperring. Over Gust die alleen maar groen wil dragen. En over zijn pesterige zus die hem daardoor onder meer voor kool, schimmel, of pad verslijt. Maar ook een hongerige krokodil is groen... en en was dat even buiten de waard gerekend! Speels verhaaltje vol herhalingen over het eeuwige gekibbel tussen broers en zussen. Timmers lijkt zich geamuseerd te hebben en gaat hier soms vrolijk de groteske, wat karikaturale toer op.

Het heerlijke eiland van Koning Torelore

  Het jongste wapenfeit van de productieve Tom Schamp ziet er bijzonder feeëriek uit, enigszins anders dan we van hem gewoon zijn. Het is ook een prentenboek dat je verticaal moet lezen, want wat je te zien krijgt, speelt zich eigenlijk allemaal op een theaterscène af. Bij het begin van het boek vangen we via een opening van het toneelgordijn al een glimp op van het fameuze eiland uit de titel. Daar heerst koning Torelore, die net bevallen is van een zoon en kampt met migraineaanvallen. Hij wordt uit zijn lethargie gerukt door de komst van Aucassijn, een Franse ridder, en Nikolet, een Afrikaanse prinses. Ze zijn op de vlucht omdat ze wel willen maar niet mogen trouwen, aangezien ze niet dezelfde religie delen. Daar wil Torelore gerust een mouw aan passen. Maar dan breekt op zijn vruchtbare eiland warempel een groentenoorlog uit...

   Uit de proloog komen we te weten dat deze fabel dateert uit het eind van de twaalfde eeuw, maar dat is er nauwelijks aan te merken. De botsing tussen verschillende culturen blijkt van alle tijden, en de surreële situaties doen zowaar modern aan. De dialogen klinken soms wat stroef en oubollig, en de toon is bij wijlen bepaald moraliserend, maar dat maakt voor een stuk ook de charme uit van dit boek. Tom Schamp heeft zich voor de illustraties waarschijnlijk gebaseerd op het werk van Henri ‘le douanier’ Rousseau. Het weelderige, exotische kleurenpalet en de soms wat houterige theatraliteit ‘verraden’ zijn inspiratiebron. Maar dat mag de pret zeker niet drukken. Op sommige prenten geraak je niet uitgekeken, terwijl andere beelden wel kleine schilderijen lijken, poëtische en heldere composities. Een feestelijk cadeauboek!

Copyright © De  Morgen   .::.  1 december 2010

Vorige pagina  .::.   Home

TH Boekenbos - Besprekingen/boekbesprekingen/recencies van kinderboeken, jeugdboeken, poëzie