In een Nederlandse krant zei u: "Ik was aan de beurt voor deze prijs."
   "Dat had ik als grapje bedoeld, hoor. Als ik die niet had gekregen, zou ik misschien wel boos zijn geweest, maar daar had ik dan over gezwegen. En die Zilveren Griffel, tja, als het een gouden was geweest zouden mijn collega"s me de ogen uitkrabben, vrees ik (lacht). Er vallen al zo weinig prijzen te rapen. En die moet je een beetje delen, toch? Daarom ook organiseerde ik samen met Hans Hagen De Gouden Lijst, uit verontwaardiging over het verdwijnen van De Gouden Zoen, een prijs voor het beste jongerenboek (in september uitgereikt aan Els Beerten voor Allemaal willen we de hemel; AL)."

U staat bekend als een ijdeltuit. Is dat ook zo?
   "Dat wordt weleens over mij gezegd. Ik kan het maar beter beamen. Het was ooit anders. Vroeger was ik erg onzeker. Na mijn opleiding aan de Kunstacademie hield ik me met boekvormgeving bezig. Toevallig kwam ik via de onvolprezen kinderbijlage van Vrij Nederland – De Blauw geruite kiel – in het kinderboekenwereldje terecht. Plots werd ik schrijver. En mijn boeken werden geaccepteerd. Toen dacht ik: hier hoor ik thuis. Voordien hoorde ik nooit ergens bij. Ik was een rare, als kind. Ik werd veel gepest. Altijd met creatieve dingen bezig: aldoor binnen aan het plakken, knippen, tekenen, schrijven... Voetballen, buiten spelen, het was niet aan mij besteed. Ik wilde nooit het verst kunnen springen, of de held uithangen in de botsautootjes op de kermis. Zo zit ik in elkaar. Als ik iets maak of doe, moet ik er wat aan overhouden. Een boek of een tekening of een verhaal. Dat drijft me, dat je iets maakt en dat je dan ook iets hébt."

Op de cover van uw verzamelbundel Hou van mij staat een glunderende kleine Ted. Gaat uw poëzie vooral over uw kindertijd? De titel spreekt ook wel boekdelen?
   "Ik zie er hier best aardig uit, vind ik. Een jaar of twaalf moet ik geweest zijn. Dit boek is een genot! Ik ben er heel erg blij mee. Het is heerlijk om je werk van 25 jaar bij elkaar te zien, mét de originele illustraties. Je krijgt een goed overzicht van de evolutie in mijn werk als dichter én illustrator. En ik heb het ook zelf vormgegeven. Ik doe altijd alles zelf, tot de illustraties en de opmaak toe.
   "En die titel... men beweert wel vaker dat ik geliefd wil worden. Daar ben ik me niet echt van bewust. Maar is dat niet des kinds? Ik denk niet dat kinderen er zomaar van uitgaan dat ze geliefd zijn. Zo evident is dat niet. Dit boek is een portret van een jeugd, waarin ik mijn eigen gedachten heb vormgegeven. Ik ben zelf het model voor het kind dat ik beschrijf. Schilders portretteren toch ook vaak zichzelf, omdat het model altijd voorhanden is. Zo werkt dat evengoed in mijn gedichten."

In uw eerste bundels en in de inmiddels opnieuw uitgegeven roman Gebr. klinkt het weleens behoorlijk schrijnend. De dood van uw vader en broer, een merkwaardige moederrelatie, de worsteling met uw homofiele geaardheid... Zware kost!
   "Een problematische moeder? Nee, hoor. Gewoon was ze niet, dat geef ik toe. Een beetje mondain, eigenlijk. Hoge hakken, en geen schort voor, zoals andere moeders toen. Een moeder is heel belangrijk in het leven van een kind. Over mijn overleden vader schreef ik een heel boekje vol. Begin een torentje van niks is mijn enige thematische dichtbundel. En daar kreeg ik een Gouden Griffel voor. Over een jongen die opgroeit zonder vader, gaat het. Een dooie vader blijft ook een vader, toch? Een rustige bundel moest het zijn. En dat is het ook geworden.
   "Als je talent hebt gekregen om te schrijven moet je ook verhalen vertellen die er toe doen. Over een paar belangrijke dingen uit mijn jeugd wilde ik het absoluut hebben. De dood van mijn broer en de ontdekking dat ik homo was, bijvoorbeeld. Daar schreef ik over in Gebr., mijn enige roman. Dat moest ik echt vertellen!"

De confessies en de correspondentie in Zeer kleine liefde waren toen de bundel in 1999 verscheen allicht niet evident?
   "Als jongen van twaalf had ik een relatie met een volwassen man. Daarover gaat het en daar wilde ik over schrijven. Een verhaal lukte me niet. Ik hou van shorttrack. Korte dingetjes vind ik het lekkerst. In alles wat je hoort of leest over pedofiele relaties ontbreekt elke nuance. Mijn boodschap was dat je nog wel degelijk een toekomst hebt als je door een volwassene bent betast. Mensen gaan ervan uit dat je leven dan wel voorbij is. Dan denk ik: wacht eens even! Als ik vermoord was, dan had ik geen toekomst meer gehad. Je kunt echt nog heel gelukkig worden. Mét de bagage die je erbij hebt gekregen door die ervaring. Die heeft me ooit wel ongelukkig gemaakt, maar ze heeft er wel voor gezorgd dat ik ben geworden wie ik ben. Dat deel van mezelf wilde ik niet afwijzen. Ik wilde niet de excuustruus uithangen door wat me is overkomen. Ik ben best tevreden met wie ik ben en wat ik doe. En dat ik zoiets als kind heb meegemaakt, maakt daar onderdeel van uit. Ik hád het niet moeten meemaken, maar het is wél gebeurd. Ik probeer er zo positief mogelijk naar te kijken. Wat heb je eraan te denken dat je leven zou verpest zijn door die vent. Ik heb naar manieren gezocht om daar integer mee om te gaan. En het is me gelukt, dacht ik."

Uw nieuwe bundels zijn een stuk luchtiger, humoristischer, puntiger.
   "Ik zet de lezer graag op het verkeerde been. Een grap wordt gauw een beetje wrang, en omgekeerd. Simpel hoeft het niet te zijn. Dubbelzinnigheid, dat ligt me wel. Mijn volgende bundel wordt nog veel speelser. Poëzie is spel. Die gedichten over de dood, die heb ik allemaal al geschreven. Ik vind het goed dat ik op verschillende momenten van mijn leven op een andere manier naar poëzie kijk. Die visuele beeldsonnetten zonder tekst (in Hou van mij; AL) had ik vroeger nooit kunnen maken. Ik ga steeds meer experimenteren met vormen en beelden. Sinds ik de computer heb ontdekt, werk ik met een muis in plaats van een pen. De mogelijkheden zijn eindeloos."

Uw veelzijdigheid wordt ook in het juryrapport geprezen. U illustreert alles zelf, u maakte kunstboeken voor kinderen, met een heel eigen visie. Voelt u zich meer kunstenaar dan schrijver?
   "Ik denk dat ik een beeldend en letterkundig kunstenaar ben. Je kunt met lijm, potlood, stenen, noem maar op, iets maken, maar ook met letters. Het is één pot nat, allemaal zijn het verlengstukken van mezelf. Taal heeft haar beperkingen. Zesentwintig letters en een paar leestekens, daar moet je het mee doen. Dat heeft wel iets. Een kunstenaar kan met alles wat er voorhanden is aan het werk. Elk boek gaf ik een eigen gezicht. Ik leg ook steeds achteraan in mijn boeken uit hoe ik plastisch te werk ben gegaan. Dat doe ik om de kinderen, die mijn illustraties misschien maar niks vinden, te paaien. Als ik uitleg hoe ik ze maak, willen ze het ook weleens zelf uitproberen, dacht ik. In de drie delen van het Papieren museum wilde ik een kunstprentenboek en een poëziebundel combineren. Niet evident. Boekhandelaren weten er geen raad mee. Waar breng je zoiets onder? Ik probeerde het vrolijk én instructief te houden. Geen wijsneuzige kunstgeschiedenis. Ik ben de gids in mijn Papieren museum. De anekdotische en menselijke kant van kunst interesseert me bijzonder. Ik ben gelukkig als ik mensen, en kinderen in het bijzonder, kan vertellen over beeldende kunst. Daarom."

U zit ook wel vaker op de barricades. U windt zich op over de slechte behandeling van illustratoren, of over de achteruitgang van het Nederlandse kinderboek. Een activist, toch ook?
   "Het literaire kinderboek gaat erop achteruit. Dat is zo. De bloeiperiode van de jaren 1980-90 lijkt voorbij. Enthousiaste verdedigers als Jacques Dohmen (voormalig redacteur bij Querido; AL) van "het betere boek" hebben ontzettend veel betekend voor de Nederlandstalige jeugdliteratuur - ook voor de Vlaamse, trouwens. Uitgevers worden uit winstoogmerken gedwongen om boeken uit te geven waar ze niet meteen achter staan, maar die wel verkoop garanderen. Dat is een andere filosofie. Een relschopper ben ik niet! Maar als ik merk dat er iets niet klopt, en als ik de mogelijkheid heb om mijn mond open te doen, dan doe ik het ook op mijn weblog. Over de povere royalties voor de Komrijbloemlezing, bijvoorbeeld (De Nederlandse kinderpoëzie in 1000 en enige gedichten; AL) En dat wordt dan door de kranten opgepikt. Ik heb ook gepleit voor de subsidiëring van illustratoren. En het is me aardig gelukt. In Vlaanderen wordt alles perfect geregeld door het Vlaams Fonds voor de Letteren. Dat heeft tot de geweldige bloei geleid, waar we hier jaloers op zijn. Wat een weelde hebben jullie daar! Het is een genot om te zien wat Vlaamse illustratoren doen. Daar moeten wij hier een voorbeeld aan nemen!"

TH Boekenbos - Besprekingen/boekbesprekingen/recencies van kinderboeken, jeugdboeken, poëzie