Majo De Saedeleer
Directrice Stichting Lezen Vlaanderen
Een boekerij in de jaren zestig
"Vóór hij aan de uitleen kon beginnen moest de bibliothecaris eerst de kachel aanmaken. Terwijl hij met kolen en lucifers aan de gang was, had ik De dag zal komen gevonden. Van het verhaal herinner ik me dat het ging over de grote trek van de oostkust naar het westen in Amerika. Gevaarlijk en spannend. En langdurig. Het was een dik boek. Ik herinner me vooral de scène waarin de jongen zag dat het meisje schaamhaar had.
"Het grootste avontuur was dat ik de bibliothecaris met zijn lange handen en zijn mooie handschrift had verschalkt. Ik was 'te jong' voor dat boek."
Oscar van den Boogaard
Schrijver
Onbegrensde vrijheid in 'Schatteneiland'
"Mijn moeder heeft het me allemaal voorgelezen. Vaak met dubbele tong, omdat ze iedere avond dronken was. De grote klassiekers uit de wereldliteratuur. Boeken uit haar eigen jeugd of die van haar ouders, met prachtige illustraties. Ik herinner me Schatteneiland van Robert Louis Stevenson, ik zie Jim op de schoener Hispaniola nog op de golven deinen, de dampige nevels boven het moeras, de geheimzinnige kaart, zeerovers van alle kanten en dan het schatteneiland. Een roman over onbegrensde vrijheid. Ik herinner me Richard Leeuwenhart van Sir Walter Scott, David Copperfield van Charles Dickens, Prins en bedelknaap van Mark Twain. Zonder de grootse en meeslepende avonturen van deze helden zou ik een ander mens zijn geworden. Het huiskamerrealisme van de hedendaagse jeugdliteratuur is mij gelukkig bespaard."
Ed Franck
Jeugdschrijver
Reiziger in mijn hoofd
"Mijn favoriete boeken uit mijn kindertijd hadden allemaal iets te maken met exotische decors en reizen. Met Jules Verne naar de diepzee, met Karl May naar de prairies, met Lod Lavki naar de oertijd. Bij de non-fictie was mijn topper Van pool tot pool van de Zweedse ontdekkingsreiziger Sven Hedin.
"Ik denk dat ik niet tevreden was met de gewone wereld om me heen. Ik wilde weg, al was het maar op papier. Ik vermoedde dat het leven groter en ruimer was dan wat het me voorlopig te bieden had.
"Toch ben ik als volwassene geen reiziger, maar schrijver geworden. Of is dat hetzelfde? Een schrijver komt niet achter zijn bureau vandaan, maar hij doet niets anders dan reizen, in zijn hoofd. Ronddwalen in zelfgeschapen werelden. Leuk."
Leo Pleysier
Schrijver
Ondraaglijke spanning in 'Kuifje'
"Een cruciaal jongensboek was Schatteneiland van Robert Louis Stevenson. Met behulp van een minuscuul zaklampje heb ik indertijd de avonturen van Jim Hawkins en Long John Silver verslonden. En terwijl ik Schatteneiland las, vergat ik de misère van de plek waar mijn bed zich toen bevond: de in het duister gehulde slaapzaal van een ellendig eind-jarenvijftig-jongenspensionaat in Turnhout.
"De geheimzinnige ster heb ik altijd het mooiste album van heel de Kuifje-reeks gevonden. Dat vanwege de spanning die in de eerste tien pagina's wordt opgebouwd en die een punt bereikt waarop ze bijna ondraaglijk wordt: 1) Kuifjes stadswandeling in de warme zomernacht 2) de sterrenwacht en de spin die op de telescooplens zit 3) ratten die uit de riolen komen 4) wegenasfalt dat begint te smelten 5) autobanden die door de geweldige hitte zijn gesprongen 6) de mensen die op straat het naderen van de ster observeren en becommentariëren 7) de profeet die het einde van de wereld aankondigt 8) de inslag van de ster en de aardbeving.
"Die opbouw, die georkestreerde accumulatie: schitterend."
Jan Simoen
Jeugdschrijver
Jaloers op Jules Verne
"Toen ik negen was, kreeg ik van Sinterklaas 20.000 mijlen onder zee van Jules Verne. Twee uur later was het boek uit en ontwaakte ik verdwaasd uit het geweldigste avontuur dat ik ooit had beleefd, aan boord van een mysterieuze duikboot, in gezelschap van helden als professor Arronax, Ned Land en kapitein Nemo.
"Tegelijk werd ik overvallen door een minder fraai gevoel: jaloezie. Ik was stikjaloers op die Jules Verne. Ik had dat boek willen schrijven, maar die smerige Verne was mij voor geweest.
"Uit wraak ben ik toen aan een trilogie begonnen, met als titel De bevroren zee - in dat jaar was onze Noordzee ook echt bevroren. Het is niet goed gekomen met die trilogie, maar dat heb ik later rechtgezet. Dankzij Jules Verne ben ik schrijver geworden."
Peter Verhelst
Schrijver
Lichamen en geschiedenis
"Twee avonturenboeken deden me als kind reizen: de Atlas van de menselijke anatomie en een twaalfdelige encyclopedie over de mensheid. De anatomische atlas maakte me gevoelig voor de wonderlijke machine die het menselijk lichaam is en de encyclopedie liet mijn verbeelding op hol slaan. Die twee fascinaties, lichamen en geschiedenis, zijn nooit minder geworden, wel integendeel. Ze vormen nog altijd het fundament voor de boeken die ik zelf schrijf."
Anne Provoost
(Jeugd)Schrijfster
Het gebeurde vooral in mijn hoofd
"Ik herinner me een reeks avonturenboeken met een middenkatern van strips. Het waren klassiekers, herschreven voor de jeugd en overduidelijk samenvattingen, want de actie ging veel te snel. De delen die waren verstript gingen nog sneller, ik kreeg ze niet gelezen. Ik groeide op op het platteland in de kabbelende jaren zeventig. Mijn ervaring was dat dingen die interessant waren voornamelijk in je hoofd gebeurden. Torens van februari van Tonke Dragt heeft een grote indruk op me gemaakt. Ik denk dat er in dat boek meer aandacht was voor het 'waarom' dan voor het 'wat' en 'hoe' en dat beviel me."
Joke van Leeuwen
Jeugdschrijfster, dichteres en performer
Kleine avonturen in 'Gouden boekjes'
"Het begon met 'Gouden boekjes'. Kleine avonturen, beelden die me bijbleven. Zoals Wim is weg, over een jongetje dat op een rood fietsje naar Spanje vertrekt en zoek is. 'Duizend lampjes zoeken en zoeken. En de maan zoekt mee.' Op het omslag een drukke stad, zoals die waar ik woonde. Al het verkeer staat stil voor het jongetje. In een schrift schreef ik wat later over een meisje op avontuur. Verder dan Spanje, de oceaan over."
Kristien Hemmerechts
Schrijfster
Verdwijnen in de jungle
Panokko van Anne de Vries was niet zomaar een mooi boek, het was het allermooiste boek ter wereld, en alleen ik kende het. Het was mijn geheim. Ik hoefde het maar op te nemen om te verdwijnen naar een indianendorp in een jungle. Er was een vliegtuig neergestort. De piloot werd door de indianen gered en hij redde hen op zijn beurt. Dat was mooi. Het opperhoofd had een lelijke, etterende wond, maar die piloot gaf hem penicilline en het been genas. En later kwam de vader van de piloot langs, want die vroeg zich af waar zijn zoon bleef, en nog later nam de piloot drie jongens uit het dorp mee naar de stad, maar ze vonden het daar maar niets. Eén van hen keerde terug. Groot gelijk, dacht ik. Zou ik ook doen."
Geert van Istendael
Schrijver
Mijn droomland, mijn mythologie
"In 1952, ik kon nog niet lezen, kochten mijn ouders De wind in de wilgen. Het was een uitstekende vertaling van een klassiek Engels kinderboek, geschreven in 1908 door de Schotse bankbediende Kenneth Grahame. De dikke vrienden mol, waterrat, otter, das en pad - dieren uit tuin, veld en bos - beleven de vreemdste avonturen. Sindsdien zoek ik de heuvels waarover zij zwerven en het haardvuur waaraan zij zich warmen als het buiten sneeuwt. Dé heuvels. Hét haardvuur. Mijn droomland, mijn mythologie. Na mij hebben mijn kinderen het boek verslonden. Het sluit dan ook lekker helemaal niet aan bij hun leefwereld."
Walter van den Broeck
Schrijver
Zoals poppenkast in je kleutertijd
"Mijn generatie is opgegroeid met Winnetou van Karl May, Pim Pandoer van Carel Beke, Arendsoog van vader en zoon Nowee, enzovoort. Maar op een apart plankje in mijn geheugen staan boeken als Jan zonder Vrees van Constant de Kinder, Zilveren scheepjes van Tjeerd Adema en De berg 'M' van Dick Laan. Sterk beroerden ze mijn prille jongensziel. Het is bekend maar jammer dat latere leeservaringen nooit meer dezelfde impact hebben als de eerste. Vergelijk het met de poppenkast uit je kleutertijd. Geen enkele theaterproductie vermag je later nog zo in de ban te houden als 'Prinses Zonneschijn' of 'Het geheim van de Gouden Sleutel'. Misschien blijft een mens daarom lezen: in de hoop dat hij ooit nog eens dezelfde piek van leesgenot zal bereiken als in zijn jeugd."
Brigitte Raskin
Auteur
Overlevingstocht is ware avontuur
"Aarschot, 1957. Ik werd een tiener en begon in de parochiebibliotheek aan de rekken voor de jongens, de boeken over Pim Pandoer, een soort 007, Bas Banning, een scholier-journalist, Bob Evers en zijn vrienden Jan Prins en Arie Roos, een trio plantrekkers. Mijn verwoede serielezen stopte toen mijn broer me zijn Prismapocket De barre vlucht uitleende. Daarin vertelt de Pool Slavomir Rawicz hoe hij en enkele medegevangenen in 1941 uit een Russisch strafkamp in Siberië ontsnappen en door de Gobiwoestijn en het Himalayagebied - niet voltallig, en ook zonder het meisje dat zich bij hen aansloot - India bereiken. Zo'n overlevingstocht is sindsdien voor mij het ware avontuur."
Patrick Jordens & Annemie Leysen
Evenementen, boekentips en avontuurlijke interactie op
www.jeugdboekenweek.be
of op
www.vcob.be
en in de talloze boekenpakketten en leessuggesties.
