Stom of belazerd

Twee debuten met beide de zee als achtergrond vertellen over respectievelijk een doofstomme vissersjongen en een meisje op een onbewoond eiland, het eerste aan de hand van dromen en sfeerbeelden, het tweede via de malende gedachten van zijn hoofdpersonage.

De stille zeeDe doofstomme jongen Emilio uit een vissersdorpje vertelt zijn leven in De stille zee. Hij begint bij de blije geboorte van zijn zusje, en schetst meteen erg scherp zijn eigen minderwaardigheidscomplex. Hij is er zeker van dat er niet is gefeest toen hij ter wereld kwam. Zijn pa, die het leven en het vaderschap niet aankon, is afwezig. Gelukkig is er wel Javier, de man die verliefd is op zijn mama en de kleine Emilio van alles vertelt. Dat de zee ruist, en hoe dat geluid precies klinkt. Emilio prikt zijn trommelvliezen door met stokjes in de hoop iets open te maken. Hij moet naar een psychiater, een vrouw die hem ten slotte bijzonder dierbaar wordt. Het verhaal stelt op zich niet zoveel voor: het is een mozaïek van dromen, anekdotes en sfeerbeelden, die je het kader waarin Emilio leeft schetsen. Hij groeit op en wil zo graag leren horen. "Mensen die niet horen, voelen beter" staat er ergens, en dat extra zintuig is soms een last, soms een gave voor de jongen. De mediterrane sfeer van zon, zee en volks leven geeft dit boek charme. Maar ook de figuur van Emilio, een kwetsbare en tegelijk sterke jongen, een combinatie die niet voor de hand liggend is, maar hier is geslaagd.
   VRT-presentator en -producer Jeroen Van Haele heeft zijn verhaal kunnen behoeden voor meligheid, wat met dit gegeven echt niet iedereen lukt.
    De laatste drie pagina's is Emilio plots een volwassen man die op alles terugkijkt. Zijn wens is vele jaren later realiteit geworden, en dat is een weinig overtuigende toevoeging aan het verhaal. De therapie heeft gewerkt, maar veel opwindends is daar niet aan. Jammer van het tegenvallende einde, verder is De stille zee een mooi debuut. De tekeningen van Sabien Clement zijn nogal anekdotisch, doen niet meer dan de woorden illustreren. Bij een poëtisch en fragiel verhaal verwacht je van de illustratrice een origineler invalshoek.

De ogen van JesleiaJudith Eiselin is sinds jaren de gewaardeerde recensente van jeugdliteratuur bij NRC Handelsblad en debuteert nu met een jeugdboek: De ogen van Jesleia. Een riskante onderneming die bewondering afdwingt. Geen enkele garantie dat je er wat van bakt, ook al schrijf je jaren beargumenteerde commentaar op boeken van anderen neer. De ogen van Jesleia heeft een bijzonder thema: televisie, en de actuele vraag waar de grens tussen fictie en realiteit zich bevindt. Hoofdpersonage Juliette doet mee aan een wedstrijd en wint de hoofdprijs: een verblijf op een onbewoond eiland, Jesleia. Haar ouders laten haar vertrekken, ook al is ze nog maar elf, en zal ze er zes weken lang helemaal alleen zijn. Juliette is wat bang maar wil er graag tussenuit; haar moeder is een hysterische tv-bekende die haar benauwt.
    Het meisje voelt zich in het begin merkwaardig goed op het stille eiland, met een paard en een poes als vriend. Dan blijkt dat ze niet de enige is die de prijs heeft gewonnen en ze haar paradijs moet delen met een jongen. Een bizarre jongen, die ervan overtuigd is dat ze beiden voor de gek worden gehouden en gefilmd worden. Het hele boek is een zoektocht naar de waarheid, naar camera's en bewijzen, een maf verhaal over wantrouwen en goedgelovigheid. Voor de kinderen een schokkende kennismaking met de absurde gedachtegangen van volwassenen. Een prachtig idee dat zorgt voor spanning tot op het laatste moment.
    Eiselin wil dat de lezer, net als het hoofdpersonage, twijfelt tussen geloven of niet. Ze probeert in het hoofd te kruipen van een opgroeiend meisje dat nadenkt, twijfelt, verliefd wordt, standpunten inneemt, discussieert. Het boek is behoorlijk dik: meer dan 230 pagina's lang lees je de malende gedachten van het meisje. Over kleinigheden en over grote gevoelens. Soms is het teveel aan woorden storend, wordt Juliettes verhaal drammerig. Prutsdetails worden waargenomen en uitgebreid in woorden omgezet. Overpeinzingen en twijfels worden herhaald en uitgesponnen. Juliettes naïviteit is bijwijlen niet te verduren en zelfs onwaarschijnlijk. Ik kreeg nu en dan de kriebels van dat kind.
    Eiselin laat gelukkig haar spanningsboog niet varen. Steeds weer komen er verrassende wendingen in het verhaal, wat al bij al De ogen van Jesleia erg leesbaar en spannend maakt. Erg mooi en origineel geïllustreerd met fotocollages die je helpen in de sfeer te komen.

Belle Kuijken


Jeroen Van Haele
Sabien Clement (ill.)

De stille zee
Lannoo, 77 p., € 12,95.
vanaf 10 jaar.

Judith Eiselin
Monique Bauman (ill.)

De ogen van Jesleia
Querido, 232 p., € 14,95.
vanaf 10 jaar.


Terug Copyright ©  De  Morgen                     8 september 2004.