De
doofstomme jongen Emilio uit een vissersdorpje vertelt zijn leven in De stille
zee. Hij begint bij de blije geboorte van zijn zusje, en schetst meteen
erg scherp zijn eigen minderwaardigheidscomplex. Hij is er zeker van dat er
niet is gefeest toen hij ter wereld kwam. Zijn pa, die het leven en het vaderschap
niet aankon, is afwezig. Gelukkig is er wel Javier, de man die verliefd is op
zijn mama en de kleine Emilio van alles vertelt. Dat de zee ruist, en hoe dat
geluid precies klinkt. Emilio prikt zijn trommelvliezen door met stokjes in
de hoop iets open te maken. Hij moet naar een psychiater, een vrouw die hem
ten slotte bijzonder dierbaar wordt. Het verhaal stelt op zich niet zoveel voor:
het is een mozaïek van dromen, anekdotes en sfeerbeelden, die je het kader
waarin Emilio leeft schetsen. Hij groeit op en wil zo graag leren horen. "Mensen
die niet horen, voelen beter" staat er ergens, en dat extra zintuig is
soms een last, soms een gave voor de jongen. De mediterrane sfeer van zon, zee
en volks leven geeft dit boek charme. Maar ook de figuur van Emilio, een kwetsbare
en tegelijk sterke jongen, een combinatie die niet voor de hand liggend is,
maar hier is geslaagd.
VRT-presentator en -producer Jeroen Van Haele heeft zijn verhaal
kunnen behoeden voor meligheid, wat met dit gegeven echt niet iedereen lukt.
De laatste drie pagina's is Emilio plots een volwassen man
die op alles terugkijkt. Zijn wens is vele jaren later realiteit geworden, en
dat is een weinig overtuigende toevoeging aan het verhaal. De therapie heeft
gewerkt, maar veel opwindends is daar niet aan. Jammer van het tegenvallende
einde, verder is De stille zee een mooi debuut. De tekeningen van Sabien
Clement zijn nogal anekdotisch, doen niet meer dan de woorden illustreren. Bij
een poëtisch en fragiel verhaal verwacht je van de illustratrice een origineler
invalshoek.
Judith
Eiselin is sinds jaren de gewaardeerde recensente van jeugdliteratuur bij NRC
Handelsblad en debuteert nu met een jeugdboek: De ogen van Jesleia.
Een riskante onderneming die bewondering afdwingt. Geen enkele garantie dat
je er wat van bakt, ook al schrijf je jaren beargumenteerde commentaar op boeken
van anderen neer. De ogen van Jesleia heeft een bijzonder thema: televisie,
en de actuele vraag waar de grens tussen fictie en realiteit zich bevindt. Hoofdpersonage
Juliette doet mee aan een wedstrijd en wint de hoofdprijs: een verblijf op een
onbewoond eiland, Jesleia. Haar ouders laten haar vertrekken, ook al is ze nog
maar elf, en zal ze er zes weken lang helemaal alleen zijn. Juliette is wat
bang maar wil er graag tussenuit; haar moeder is een hysterische tv-bekende
die haar benauwt.
Het meisje voelt zich in het begin merkwaardig goed op het
stille eiland, met een paard en een poes als vriend. Dan blijkt dat ze niet
de enige is die de prijs heeft gewonnen en ze haar paradijs moet delen met een
jongen. Een bizarre jongen, die ervan overtuigd is dat ze beiden voor de gek
worden gehouden en gefilmd worden. Het hele boek is een zoektocht naar de waarheid,
naar camera's en bewijzen, een maf verhaal over wantrouwen en goedgelovigheid.
Voor de kinderen een schokkende kennismaking met de absurde gedachtegangen van
volwassenen. Een prachtig idee dat zorgt voor spanning tot op het laatste moment.
Eiselin wil dat de lezer, net als het hoofdpersonage, twijfelt
tussen geloven of niet. Ze probeert in het hoofd te kruipen van een opgroeiend
meisje dat nadenkt, twijfelt, verliefd wordt, standpunten inneemt, discussieert.
Het boek is behoorlijk dik: meer dan 230 pagina's lang lees je de malende gedachten
van het meisje. Over kleinigheden en over grote gevoelens. Soms is het teveel
aan woorden storend, wordt Juliettes verhaal drammerig. Prutsdetails worden
waargenomen en uitgebreid in woorden omgezet. Overpeinzingen en twijfels worden
herhaald en uitgesponnen. Juliettes naïviteit is bijwijlen niet te verduren
en zelfs onwaarschijnlijk. Ik kreeg nu en dan de kriebels van dat kind.
Eiselin laat gelukkig haar spanningsboog niet varen. Steeds
weer komen er verrassende wendingen in het verhaal, wat al bij al De ogen
van Jesleia erg leesbaar en spannend maakt. Erg mooi en origineel geïllustreerd
met fotocollages die je helpen in de sfeer te komen.
Jeroen Van Haele
Sabien Clement (ill.)
De stille zee
Lannoo, 77 p., €
12,95.
vanaf 10 jaar.
Judith Eiselin
Monique Bauman (ill.)
De ogen van Jesleia
Querido, 232 p., € 14,95.
vanaf 10 jaar.