Het geheim van het eeuwige leven

Tuck Everlasting draait om een levensbelangrijke ontmoeting in de maand augustus. De klassieker van de Amerikaanse schrijfster Natalie Babbitt werd door Disney verfilmd en naar aanleiding daarvan door Vassallucci opnieuw in het Nederlands uitgegeven.

Eeuwig en altijd TuckTuck Everlasting van Natalie Babbitt begint in augustus en eindigt net voor het nieuwe schooljaar. Hoofdpersonage is Winnie, een meisje van tien dat thuis erg kort wordt gehouden en snakt naar avontuur. Ze ontmoet het fascinerende gezin Tuck, en wordt ingewijd in hun grote geheim. Ze zijn door het drinken van bijzonder bronwater begiftigd met het eeuwige leven. Ze worden niet ouder, kunnen niet ziek of gewond raken en sterven nooit. Dat levert naargelang de verschillende verschillende familieleden een angstig, saai of gelukzalig leven op.
   Eerst is Winnie verward door de ontmoeting (die nogal veel weg heeft van een ontvoering), maar al snel voelt ze zich thuis bij de Tucks. er is in dat gezin de liefde en warmte die ze thuis moet missen. Ze wordt verliefd op de mooie jongen Jelle, die haar vraagt 'op hem te wachten' en als ze zeventien is ook van het water te drinken zodat ze samen een eeuwig leven kunnen leiden. Winnie heeft net de tijd om met elk van de Tucks een gesprek te voeren over hun grote geheim en er alle kanten van te leren kennen. Dan komt een zesde personage op de proppen: een heer zonder naam, gekleed in een geel pak. Hij heeft lucht gekregen van het geheim en wil de Tucks dwingen de magische bron te tonen om het water te commercialiseren. Hij dreigt Winnie mee te nemen, haar van het water te laten drinken en haar te gebruiken als demonstratie.
   De man in het gele pak is een slechterik met een glimlach, moeder Maai 'the female animal' zoals schrijfster Natalie Babbitt haar in een interview noemt. Maai slaat de bedreiging gewoon dood met de kolf van haar geweer, en doet het verhaal plots omslaan. Maai belandt in de gevangenis en zal de doodstraf krijgen, ze zal worden gehangen. Hier wordt het verhaal bijna ironisch. Hoewel Maai niet voor haar leven hoeft te vrezen, zijn de Tucks van slag door de veroordeling: het geheim zal worden verraden. Winnie neemt de nacht vóór de ophanging Maais plaats in de gevangenis in, een passage van enkele bladzijden waarin het stormt en onweert om de dramatiek van het moment nog wat kracht bij te zetten. Het plan lukt, maar Winnie ziet de Tucks nooit meer terug.
Tuck Everlasting   Eeuwig en altijd Tuck is onder de beter klinkende titel Tuck Everlasting een moderne Amerikaanse klassieker die op alle leeslijsten in Amerikaanse scholen staat en waar professoren zich over buigen. Natalie Babbitt, illustrator en schrijfster, werd in 1932 in Ohio geboren. Ze schreef Tuck Everlasting in 1975. Zowel in klaslokalen, tussen kinderen en ouders als door kenners wordt gepalaverd over de thema's die in deze roman aangeraakt worden. Is het eeuwige leven een zegen of een vloek? Waar ligt je doel als er geen einde is? Zoals de Amerikaanse professor Joe Milner over het boek schreef: "Babbitt keert de religieuze kwestie over het mogelijke bestaan van leven na de dood om. Is er wel sprake van echt leven als er geen dood is?" Winnie vraagt terecht aan een van de Tucks: "Wat ga je doen, nu je zoveel tijd hebt?" Vader Tuck ziet het somber in: "Wat wij hebben, kun je geen leven noemen. Wij bestaan alleen maar, wij zijn, net als de rotsen naast de weg." De Tucks moeten voortdurend verhuizen, want na enkele jaren merken buren op dat er iets vreemds aan de hand is met deze familie. Op de vlucht voor de tijd, op de vlucht voor zichzelf; het gegeven levert een interessante denkoefening op.
   Een van de passages in het boek waar erg veel om te doen is geweest is de scène waarin Maai de man met het gele pak vermoordt. De anders zo zachtaardige vrouw schrikt om dat punt niet alleen hoofdpersonage Winnie op, maar ook de lezer. Tuck Everlasting is over de hele lijn een boek van sterke vrouwen. Volgens de schrijfster is Maai Tuck helemaal zijzelf. Het andere vrouwelijke personage, Winnie, is nog jong, maar een echte klassieke heldin, die door het avontuur groeit, zichzelf vindt en een bewust leven kan leiden. Ze is geschokt over het onrecht dat de aardige Tucks wordt aangedaan, het is de eerste keer dat ze ziet dat iets paradijselijks niet kan blijven duren. Hoe gelukkig de Tucks ook zijn met elkaar, het geheim is een zware last. Niet alleen voor zichzelf: ze willen ook de hele mensheid beschermen tegen de mogelijkheid van eeuwig leven. Winnie twijfelt op het eind van het boek of ze van het water zal drinken om zo bij de Tucks te kunnen horen. Ze kiest voor het gebruikelijke, eindige leven en laat daarbij haar eerste liefde vallen. Een gegeven dat slechts subtiel wordt aangeraakt in het boek, maar waar de Disney-industrie in de film Tuck Everlasting extra glans aan heeft gegeven. Film én boek druipen van de romantiek, maar in het boek moet je er rond proberen te lezen, en dan vind je een sprookje, een romantische fabel die naar Europese normen wellicht wat te belerend, maar que spanning, taal en filosofie wel de moeite waard is.

Belle Kuijken


Natalie Babbitt
Eeuwig en altijd Tuck
Vassallucci, 150 p., € 13,95.
Oorspronkelijke titel: Tuck Everlasting
Vertaald door Huberte Vriesendorp

vanaf 10 jaar.


Terug Copyright ©  De  Morgen                     3 september 2003.