Tuck
Everlasting van Natalie Babbitt begint in augustus en eindigt net voor
het nieuwe schooljaar. Hoofdpersonage is Winnie, een meisje van tien dat thuis
erg kort wordt gehouden en snakt naar avontuur. Ze ontmoet het fascinerende
gezin Tuck, en wordt ingewijd in hun grote geheim. Ze zijn door het drinken
van bijzonder bronwater begiftigd met het eeuwige leven. Ze worden niet ouder,
kunnen niet ziek of gewond raken en sterven nooit. Dat levert naargelang de
verschillende verschillende familieleden een angstig, saai of gelukzalig leven
op.
Eerst is Winnie verward door de ontmoeting (die nogal veel
weg heeft van een ontvoering), maar al snel voelt ze zich thuis bij de Tucks.
er is in dat gezin de liefde en warmte die ze thuis moet missen. Ze wordt
verliefd op de mooie jongen Jelle, die haar vraagt 'op hem te wachten' en
als ze zeventien is ook van het water te drinken zodat ze samen een eeuwig
leven kunnen leiden. Winnie heeft net de tijd om met elk van de Tucks een
gesprek te voeren over hun grote geheim en er alle kanten van te leren kennen.
Dan komt een zesde personage op de proppen: een heer zonder naam, gekleed
in een geel pak. Hij heeft lucht gekregen van het geheim en wil de Tucks dwingen
de magische bron te tonen om het water te commercialiseren. Hij dreigt Winnie
mee te nemen, haar van het water te laten drinken en haar te gebruiken als
demonstratie.
De man in het gele pak is een slechterik met een glimlach,
moeder Maai 'the female animal' zoals schrijfster Natalie Babbitt haar
in een interview noemt. Maai slaat de bedreiging gewoon dood met de kolf van
haar geweer, en doet het verhaal plots omslaan. Maai belandt in de gevangenis
en zal de doodstraf krijgen, ze zal worden gehangen. Hier wordt het verhaal
bijna ironisch. Hoewel Maai niet voor haar leven hoeft te vrezen, zijn de
Tucks van slag door de veroordeling: het geheim zal worden verraden. Winnie
neemt de nacht vóór de ophanging Maais plaats in de gevangenis
in, een passage van enkele bladzijden waarin het stormt en onweert om de dramatiek
van het moment nog wat kracht bij te zetten. Het plan lukt, maar Winnie ziet
de Tucks nooit meer terug.
Eeuwig
en altijd Tuck is onder de beter klinkende titel Tuck Everlasting
een moderne Amerikaanse klassieker die op alle leeslijsten in Amerikaanse
scholen staat en waar professoren zich over buigen. Natalie Babbitt, illustrator
en schrijfster, werd in 1932 in Ohio geboren. Ze schreef Tuck Everlasting
in 1975. Zowel in klaslokalen, tussen kinderen en ouders als door kenners
wordt gepalaverd over de thema's die in deze roman aangeraakt worden. Is het
eeuwige leven een zegen of een vloek? Waar ligt je doel als er geen einde
is? Zoals de Amerikaanse professor Joe Milner over het boek schreef: "Babbitt
keert de religieuze kwestie over het mogelijke bestaan van leven na de dood
om. Is er wel sprake van echt leven als er geen dood is?" Winnie vraagt
terecht aan een van de Tucks: "Wat ga je doen, nu je zoveel tijd hebt?"
Vader Tuck ziet het somber in: "Wat wij hebben, kun je geen leven noemen.
Wij bestaan alleen maar, wij zijn, net als de rotsen naast de weg." De
Tucks moeten voortdurend verhuizen, want na enkele jaren merken buren op dat
er iets vreemds aan de hand is met deze familie. Op de vlucht voor de tijd,
op de vlucht voor zichzelf; het gegeven levert een interessante denkoefening
op.
Een van de passages in het boek waar erg veel om te doen
is geweest is de scène waarin Maai de man met het gele pak vermoordt.
De anders zo zachtaardige vrouw schrikt om dat punt niet alleen hoofdpersonage
Winnie op, maar ook de lezer. Tuck Everlasting is over de hele lijn
een boek van sterke vrouwen. Volgens de schrijfster is Maai Tuck helemaal
zijzelf. Het andere vrouwelijke personage, Winnie, is nog jong, maar een echte
klassieke heldin, die door het avontuur groeit, zichzelf vindt en een bewust
leven kan leiden. Ze is geschokt over het onrecht dat de aardige Tucks wordt
aangedaan, het is de eerste keer dat ze ziet dat iets paradijselijks niet
kan blijven duren. Hoe gelukkig de Tucks ook zijn met elkaar, het geheim is
een zware last. Niet alleen voor zichzelf: ze willen ook de hele mensheid
beschermen tegen de mogelijkheid van eeuwig leven. Winnie twijfelt op het
eind van het boek of ze van het water zal drinken om zo bij de Tucks te kunnen
horen. Ze kiest voor het gebruikelijke, eindige leven en laat daarbij haar
eerste liefde vallen. Een gegeven dat slechts subtiel wordt aangeraakt in
het boek, maar waar de Disney-industrie in de film Tuck Everlasting
extra glans aan heeft gegeven. Film én boek druipen van de romantiek,
maar in het boek moet je er rond proberen te lezen, en dan vind je een sprookje,
een romantische fabel die naar Europese normen wellicht wat te belerend, maar
que spanning, taal en filosofie wel de moeite waard is.
Natalie Babbitt
Eeuwig en altijd Tuck
Vassallucci, 150 p.,
€ 13,95.
Oorspronkelijke titel: Tuck Everlasting
Vertaald door Huberte Vriesendorp
vanaf 10 jaar.