De jeugdboekenmarkt in Vlaanderen

Er was de voorbije jaren en maanden nogal wat commotie in het wereldje van Vlaamse uitgevers van kinder- en jeugdboeken. De kaarten werden grondig dooreengeschud. En dat leverde een nieuwsoortig landschap op.
   UItgeefster bij Davidsfonds/Infodok, Hilde van Mechelen, stapte twee jaar geleden op en zette onder de vleugels van de Hasseltse uitgeverij Clavis een nieuwe imprint op. Afijn moet de literaire loot worden van Clavis. De populaire Marc de Bel verliet DF/I en nestelde zich met een eigen imprint Tingel in Hasselt. Philippe Werck, de uitgever van Clavis, sloot ook nog een samenwerkingscontract af met Walter Soethoudt van de kleine uitgeverij Facet. Met het eigen bestaande fonds, met een Amsterdamse stek én met de niet geringe nieuwe aanwinsten werd Clavis inmiddels de grootste. En de ambities reiken ver: over enkele jaren wil Clavis, zegt de website, "een van Europa's toonaangevende kinder- en jeugdboekenuitgevers worden".
   Met Rebecca Van Rechem als nieuwe uitgeefster sinds 2001, wil het enigszins geamputeerde Davidsfonds/Infodok een breed spectrum bestrijken (prentenboeken, kinder- en jeugdboeken, een adolescentenreeks en een groeiend non-fictieaanbod) met evengoed vlot leesvoer als literair ambitieuze boeken. Op de jeugdboekenmarkt is er ook nog Lannoo, een vaste waarde in de Vlaamse cultuurgeschiedenis, waar met de nieuwe redactrice Sofie Van Sande duidelijk een nieuwe wind waait. Het jeugdboekenfonds van Houtekiet is bescheiden maar mikt, met succes, vooral op vertaalde literaire kwaliteit. Bakermat, een kleine uitgeverij met aan het roer Jos Baeckens, ooit een van de idealistische bezielers van het in 1990 door Davidsfonds opgeslokte Infodok, werkt - voor een stuk althans - nog altijd actief samen met organisaties als Jeugd en Vrede en Jeugd en Poëzie en opende in Mechelen de nieuwe boekhandel Poespas. De Eenhoorn groeide sinds 1990 van een klein eenmansbedrijfje uit tot een toonaangevende uitgever van ook internationaal opgemerkte prentenboeken en poëziebundels. Het kinder- en jeugdboekenfonds van het Standaardconcern (sinds 1994 deel van PCM Uitgevers) beperkte zich hoofdzakelijk tot strips, multimedia en algemene en educatieve uitgaven, maar er zijn, allicht dankzij de Harry Potter-goudmijn, alsnog bescheiden intenties om het fonds uit te breiden. Ook andere educatieve uitgevers willen de literaire grenzen verkennen. De Sikkel, bijvoorbeeld, sinds 2001 overgenomen door de in hoofdzaak Franstalige groep De Boeck, lanceerde een reeks voor beginnende lezers waarvoor zij gerenommeerde auteurs aanzocht. Bij Abimo werd naast het educatieve fonds ook een jeugdboekenfonds opgezet. Vrij nieuw op de boekenmarkt is CEGO Publishers, gegroeid uit het Leuvense Centrum voor ErvaringsGericht Onderwijs, met educatief-pedagogische én literaire ambities.
   En dan is er nog de Nederlandse uitgeverij Querido, sinds 1996 met een Vlaams kantoor in Antwerpen. Een toevluchtsoord voor een selecte club van Vlaamse auteurs en illustratoren en met duidelijke literaire voorkeuren en bekommernissen.

Annemie Leysen