In alle kleuren en maten
Dat het koninkrijk van Tiny (op de boerderij, op ballet, in de luchtballon...)
voorgoed voorbij is, mag blijken uit de prentenboekenproductie van de voorbije
jaren. Illustratoren gaan op zoek naar nieuwe teken- en schilderstijlen
waarin blozende, afgeborstelde kindertjes met witte sokjes en een minzame
glimlach niet meer thuishoren. Die trend is al enige tijd merkbaar op de
grote illustratorententoonstellingen van de jaarlijkse internationale kinderboekenbeurs
in Bologna. In het werk van bijvoorbeeld Tony Ross en David McKee heeft
die omslag al jaren geleden plaatsgevonden. Harrie Geelen, Daan Remmerts,
André Sollie, Kitty Crowther, Gerda Dendooven, Sara Fanelli, Erica
Cotteleer, Anne Westerduin en anderen ontwikkelden intussen ook nieuwe,
soms wel erg abstracte illustratietechnieken.
De Duitse illustrator Wolf Erlbruch is zo'n nieuwlichter en zeer populair
bij Nederlandse uitgevers. Mevrouw Meyer, de merel
is een van de mooiste prentenboeken die ik ken. Zijn nieuwste boek heet
Leonard en is weer prachtig. Leonard is dol op honden en een hondenkenner.
Zijn geobsedeerdheid door de beesten gaat heel ver: 's ochtends wekt hij
zijn ouders met luid geblaf, vervolgens tekent hij 25 gevaarlijke honden,
om nadien zijn oma van 79 aan de lijn te laten rondkruipen met een kluif
in haar mond. "Toch waren er wel eens ogenblikken dat zelfs zij liever
een doodgewone kleinzoon had gehad, met wie ze had kunnen badmintonnen."
Alles gaat goed zolang Leonard niet oog in oog komt te staan met een echte
hond. Dan vergaat hem de lef en ligt hij 's nachts wakker van angst. Maar
dan vervult een feetje zijn innigste wens: de volgende ochtend is het niet
Leonard maar een reusachtige, gevlekte hond die de slaperige ouders wekt
met zijn geblaf. Net als die zich bij heel de treurige situatie hebben
neergelegd en gelaten een hondehok hebben gebouwd voor hun hondezoon, komt
hond Leonard een klein jongetje tegen. Dat is pas schrikken. De wereld
op zijn kop dus.
Erlbruch laat zijn prenten het verhaal vertellen. De tekst blijft
karig en nuchter, maar is wel grappig. En dat is precies het ingenieuze
aan wat Wolf Erlbruch maakt: woord en beeld kunnen echt niet zonder elkaar
en vullen elkaar perfect aan. Zijn personages zijn vaak karikaturaal; zo
lijken de volwassenen doorgaans hulpelozer en minder pienter dan hun kinderen.
De hond Leonard ziet er in al zijn plompheid aandoenlijk uit.
Erlbruch illustreerde ook een verhaal van
Dolf Verroen, De beer in de speeltuin. Een enorme, opdringerige
beer palmt in de speeltuin alle speeltuigen in, tot grote verbolgenheid
van de kinderen. Hij wordt ten slotte gepromoveerd tot oppasser van de
speeltuin. Ook hier zijn de prenten meesterlijk. Maar de homogeniteit die
de grote troef is van Leonard is hier wel zoek. Het verhaal stelt
weinig voor en wordt dan nog eens te expliciet verteld.
De Vlaamse uitgeverij De Eenhoorn geeft nieuw
talent kansen. Marjolein Pottie (Boekenpauw 1997) debuteerde er met NUU.
Van Carl Cneut, ook een vaste Eenhoorn-illustrator, verscheen een nieuw
prentenboek met een wat absurd verhaal van Geert De Kockere over een jongetje,
Niel, die voortdurend valt. Aanvankelijk valt dat vallen niet mee,
maar ten slotte leert Niel, met vallen en opstaan, vallen "als de besten",
en "zoals hij dat zelf wou". Niel haalt op den duur zelfs voordeel uit
zijn handicap. Hij wordt een "vallende ster" en geeft valvoorstellingen
voor honderden mensen. Tot hij op een dag voor Nelletje valt, die hem voortaan
stevig overeind houdt. Carl Cneut maakte er grote, grappige platen bij
in een stijl die duidelijk door de grote vernieuwers is geïnspireerd.
Alweer een aantrekkelijk en verzorgd uitgegeven prentenboek.
Een
kweekvijver voor jong tekentalent is uitgeverij Clavis. In samenwerking
met de stad Hasselt organiseert Clavis jaarlijks een internationale illustratorenwedstrijd,
de Prijs van de Stad Hasselt. Riske Lemmens won die in 1995. Van haar verscheen
een mooi pop-upboekje over bang zijn (Draakje). Ze kon zich botvieren
op monstertjes in alle kleuren en maten. Voor kleine kinderen een leuke
zoektocht vol verrassingen.
Annemie Leysen
Wolf Erlbruch, Leonard, Querido.
Dolf Verroen en Wolf Erlbruch, De beer in de speeltuin, Leopold.
Geert De Kockere en Carl Cneut, Niel, De Eenhoorn.
Riske Lemmens, Draakje, Clavis.
Copyright ©
15 oktober 1998.