Verhalen op de planken

Schrijvers brengen het grootste deel van hun tijd in hun eentje achter de computer door. Daar verzinnen ze spannende en ontroerende verhalen. Maar soms begint het te kriebelen en dan willen ze wel eens wat anders dan de godganse dag stilzitten. Op het toneel gaan staan bijvoorbeeld en hun verhalen vertellen voor een publiek. Vanaf 1 februari beginnen twee van de beste jeugdauteurs samen een literaire tournee. Tot eind maart trekken Joke van Leeuwen en Bart Moeyaert het land rond met hun verhalen.

Als we Bart Moeyaert spreken, is hij nog rustig. "Ik ben niet bang om op het toneel te gaan staan", zegt hij, "maar helemaal gerust voel ik me toch ook weer niet." Dat is ook logisch want Bart is tenslotte geen acteur en zelfs acteurs zijn vaak heel zenuwachtig als ze een nieuw stuk moeten spelen. Bart heeft al wat ervaring opgedaan de voorbije jaren. "Ik geef al dertien jaar lezingen in scholen en bibliotheken. Dan vertel ik over mijn werk, lees fragmentjes voor. Ik maak er eigenlijk altijd een kleine show van. In de loop van de jaren heb ik dan ook heel wat opgestoken over wat kan en wat niet kan als je op een podium staat. Bovendien deed ik vroeger ook mee met het schooltoneel. Dat vond ik heel prettig. Ik wilde eigenlijk aan het RITS (een school voor theater en film in Brussel) gaan studeren, maar het is er nooit van gekomen. Maar theater houdt me nog steeds bezig, ik heb trouwens ook al voor theater en televisie geschreven."
Toch is er wel verschil tussen een lezing en de literaire tournee die hij nu met Joke van Leeuwen onderneemt. "Bij een lezing wordt je ook voor de leeuwen geworpen, maar de leeuwen zijn daar wel allemaal ongeveer even oud. Het kunnen kinderen van tien zijn of van veertien. Wat ik met Joke doe, is een familievoorstelling. Er zitten dus kinderen van acht in de zaal, maar ook pubers, ouders en misschien zelfs grootouders. Dat is helemaal iets anders en dus moeten we ervoor zorgen dat het voor iedereen leuk is."
Cabaretière
Over de samenwerking met Joke van Leeuwen is Bart heel tevreden. "Joke heeft heel wat ervaring op de planken. Ze is haar carrière trouwens begonnen als cabaretière. We voelen elkaar heel goed aan. We lezen niet lukraak verhalen voor. Alles loopt een beetje in elkaar over. Als ik een verhaal lees, dan gaat Joke verder met een van haar verhalen dat daar bij past. Twee zaken komen door het hele programma terug. Dat is de letter a, die staat voor taal en het spelen daarmee en familierelaties en relaties in het algemeen. Dat zijn dingen die ons alletwee heel erg bezighouden. Joke legt wel andere klemtonen dan ik. Bij haar is het allemaal een beetje vrolijker."
Bart en Joke lezen reeds gepubliceerde verhalen voor, maar brengen daarnaast ook nieuwe dingen. "Ik vertel drie nieuwe verhalen uit mijn eigen leven. Eentje gaat over waar ik vandaan kom en een ander over hoe ik heb leren lezen en hoe ik in contact ben gekomen met taal. Joke van Leeuwen heeft het daar ook over, maar zij doet het op een andere manier. Joke doet het als cabaretière, het kan dus best zijn dat ze gaat zingen of dansen."
Joke en Bart worden op de piano begeleid door Caroline Deutman. "Zij onderstreept met muziek wat er wordt verteld in de verhalen en af en toe speelt ze ook een stukje op zichzelf. Dat werkt heel goed. Het wordt beslist geen saaie bedoening. Trouwens, woorden maken veel meer wakker dan de meeste mensen denken. Naar een verhaal luisteren wakkert de fantasie beslist aan."
De tournee begint op 1 februari in het Wagehuys in Leuven (016/22.21.13). 
Daarna zijn Joke van Leeuwen en Bart Moeyaert nog te zien in :
Terug
Veerle Vogelaere
Copyright © De Morgen 31 januari 1998 

Joke van Leeuwen:

tekenaar of schrijver?

Iep!Joke van Leeuwen werd geboren in Den Haag op 24 september 1952. Nu woont ze in Maastricht, maar misschien voelt ze zich nog wel het meest thuis in Brussel, want daar bracht ze haar jeugd door. Ze groeide op in een groot gezin waar er naar hartenlust werd gelezen, muziek gemaakt en toneel gespeeld. Toen Joke acht was schreef en tekende ze haar eigen huiskrant. Ze had meteen haar stijl gevonden, want nu nog zijn haar boeken een combinatie van tekst en tekeningen. Joke van Leeuwen vindt beeld even belangrijk als woord. Veel van haar verhalen zijn dan ook onleesbaar voor wie de tekeningen of collages zou overslaan. Toch staan er in haar boeken steeds minder tekeningen, misschien omdat ze nu boeken schrijft voor oudere kinderen.
Joke van Leeuwens eerste boek was een prentenboek. Het verscheen in 1978 en heette De Appelmoesstraat is anders. Pas met haar tweede boek werd ze echt bekend. Voor Een huis met zeven kamers uit 1980 kreeg ze zowaar een Gouden Penseel voor de illustraties en een Zilveren Griffel voor de tekst. Het bleef maar bekroningen regenen. Haar laatste boek, Iep! won de Woutertje Pieterse Prijs, de Gouden Uil, de Jonge Gouden Uil en een Zilveren Griffel!
In het werk van Joke van Leeuwen lopen ernst en humor door elkaar heen en de schrijfster geeft grappige commentaar op alles wat vanzelfsprekend lijkt. Joke van Leeuwen bedenkt graag bijzondere personages. In Iep! is dat bijvoorbeeld Viegeltje, een vogelmeisje met vleugels in plaats van armen. Viegeltje wordt opgevangen door Warre en Tine, maar trekt na een tijdje de wijde wereld in. Warre en Tine en alle andere mensen bij wie Viegeltje een tijdje verbleef, gaan naar haar op zoek. Maar Viegeltje kiest voor de vrijheid.
Joke van Leeuwen bereidt een nieuw boek voor. In maart verschijnt Bezoekjaren, een boek dat ze maakte samen met Malika Blain. Daarin vertelt het meisje Zima over haar jeugd in de Marokkaanse stad Casablanca en over alle problemen waarmee zij en haar familie te maken krijgen. Terug
Veerle Vogelaere
Copyright © De Morgen 31 januari 1998 

Bart Moeyaert:

een meester in het scheppen van sfeer

Duet met valse notenBart Moeyaert werd geboren in Brugge op 9 juni 1964 en woont in Antwerpen. Hij is de jongste van zeven broers en verdween een beetje in dat grote gezin. Daarom oefende hij zich in dingen die hij in zijn eentje kon doen. Tekenen, knutselen, konijnen houden en natuurlijk schrijven! Voor kinderen uit de buurt schreef hij poppenkastverhalen, voor zijn familie gaf hij een huiskrant uit op zeven exemplaren en hij knutselde ook boeken in elkaar met alleen het begin erin. Vanaf zijn dertiende hield hij een dagboek bij en daaruit zou zijn eerste boek groeien. Duet met valse noten, een verhaal over verliefdheid, verscheen in 1983 en werd meteen bekroond door de Vlaamse Kinder- en Jeugdjury. Hij bewerkte het boek later tot een musical. Bart Moeyaert werd ook gevraagd om een toneelbewerking te maken van het succesvolle Kus me dat in 1991 verscheen. Bart Moeyaert schrijft ook boeken voor kinderen die pas kunnen lezen en in 1995 maakte hij voor het eerst een prentenboek samen met de Zweedse illustratrice Anna Höglund.
Bart Moeyaert schrijft geen simpele verhaaltjes. Het is alsof hij zijn verhaal uit elkaar haalt en de onderdelen in een andere volgorde aan elkaar zet, net zoals in een spannende detective op televisie. Je moet er dus wel je aandacht bij houden, maar dat maakt de boeken van Bart Moeyaert nu net zo leuk en spannend. Bart is een meester in het schetsen van sfeer en het oproepen van beelden. Dat doet hij door precies de juiste woorden te kiezen.
In 1996 kreeg hij de Boekenleeuw voor Blote handen en vorig jaar een Boekenwelp voor Mansoor, of hoe we Stina bijna dood kregen. Met dat boek won hij ook bijna de Gouden Uil. Van alle kinder- en jeugdboeken die vorig jaar verschenen vond de jury van De Gouden Uil Mansoor van Bart Moeyaert en Iep! van Joke van Leeuwen de beste. Uiteindelijk koos de jury voor Iep!. Maar Bart is helemaal niet boos op Joke, anders zouden ze beslist niet beginnen aan die literaire tournee. Terug
Veerle Vogelaere

Copyright © De Morgen 31 januari 1998